At the crossroads of accounting, finance and business history: the accounting books of Hafız Rusdu and Saim Brothers carpet trading house (1928)
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ABSTRACT: As its title signifies, this thesis stands right at the intersection of accounting, finance, and business history. This study firstly investigates why and how DEB was adopted by the Ottoman state and merchants. The “accounting progress” phenomenon in the Ottoman Empire resembles a jigsaw puzzle whose pieces scattered all over, and sadly speaking, some pieces have still been missing. Solving the puzzle requires to touch on various fields ranging from tax history to commercial law. Therefore, the first two chapters of this thesis try to build an extensive historical background connecting the preparation phases of accounting mentality change to each other. To do so, at first, SEB and DEB was introduced, Ottoman state accounting practices prior to double entry were examined onwards. Afterwards the nineteenth century developments associated with accounting transformation such as educational modernization, incorporation to the world economic system, economic mentality change, and tax reforms were articulated. Even if setting up a fully-fledged historical frame by making great efforts, accounting history scholars inevitably hit the wall at the same dead end again and again due to the lack of primary sources. Herein lies the original contribution of this thesis to the current scholarship. As primary sources, the accounting books of Hafız Rüşdü and Saim Brothers Carpet Trading House tell a lot about the accounting practices and commercial activities of a medium-scale private enterprise. In the third chapter of this thesis, along with general outlook of Ottoman hand-knotted carpet industry between 1870s and 1920s, accounting implementations, business networks and traded merchandises of Hafız Rüşdü and Saim Brothers Carpet Trading House are treated.
ÖZET: Başlığından da anlaşılacağı üzere bu tez muhasebe, maliye ve işletmecilik tarihinin tam kesişim noktasında yer almaktadır. Çalışma, öncelikle çift yanlı kayıt yönteminin Osmanlı tacirlerince neden ve nasıl benimsendiğini ele almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nda muhasebenin gelişim süreci olgusu, parçaları her yana dağılmış bir yapbozu andırmaktadır ve üzülerek ifade etmek gerekirse, bu yapbozun birçok parçası halen eksiktir. Bu yapbozu tamamlamak için konunun vergi tarihinden ticaret hukukuna uzanan farklı perspektiflerden ele alınması gerekmektedir. Bu nedenle, bu tezin ilk iki bölümü muhasebedeki zihniyet dönüşümünün hazırlık evrelerini birbirine bağlayan bir tarihsel arka plan inşa etmeyi denemiştir. Bunu gerçekleştirebilmek adına, öncelikle tek ve çift yanlı defter tutma tekniklerinin tarihsel gelişim çizgileri ve temel prensipleri tanıtılmış, ardından Osmanlı Devleti’nin çift yanlı kayıt sistemi öncesindeki muhasebe uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. Sonrasında eğitimin modernizasyonu, dünya ekonomik sistemine eklemlenme ve vergi reformları gibi muhasebe dönüşümünü ilgilendiren konulara değinilmiştir. Kapsamlı bir tarihsel çerçeve kurmak için gösterilen bütün çabalara rağmen, muhasebe tarihçileri birincil kaynak eksikliği nedeniyle kaçınılmaz olarak aynı çıkmaz sokağa hapsolmaktadırlar. Bu tezin mevcut literatüre yaptığı orijinal katkı tam burada yatmaktadır. Birincil kaynaklar olarak Hafız Rüşdü ve Saim Biraderler Halı Ticarethanesi’nin muhasebe defterleri bize orta ölçekli bir özel ticari teşebbüsün muhasebe pratikleri ve ticari aktiviteleri hakkında çok şey söylemektedir. Tezin üçüncü bölümünde, Osmanlı el dokuması halı endüstrisinin 1870 ve 1920’ler arasındaki genel görünümünün yanı sıra, işletmenin muhasebe uygulamaları, ticari ilişki ağları ve ticaretini yaptığı emtialar hakkında analizler yapılmaktadır.
ÖZET: Başlığından da anlaşılacağı üzere bu tez muhasebe, maliye ve işletmecilik tarihinin tam kesişim noktasında yer almaktadır. Çalışma, öncelikle çift yanlı kayıt yönteminin Osmanlı tacirlerince neden ve nasıl benimsendiğini ele almaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nda muhasebenin gelişim süreci olgusu, parçaları her yana dağılmış bir yapbozu andırmaktadır ve üzülerek ifade etmek gerekirse, bu yapbozun birçok parçası halen eksiktir. Bu yapbozu tamamlamak için konunun vergi tarihinden ticaret hukukuna uzanan farklı perspektiflerden ele alınması gerekmektedir. Bu nedenle, bu tezin ilk iki bölümü muhasebedeki zihniyet dönüşümünün hazırlık evrelerini birbirine bağlayan bir tarihsel arka plan inşa etmeyi denemiştir. Bunu gerçekleştirebilmek adına, öncelikle tek ve çift yanlı defter tutma tekniklerinin tarihsel gelişim çizgileri ve temel prensipleri tanıtılmış, ardından Osmanlı Devleti’nin çift yanlı kayıt sistemi öncesindeki muhasebe uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. Sonrasında eğitimin modernizasyonu, dünya ekonomik sistemine eklemlenme ve vergi reformları gibi muhasebe dönüşümünü ilgilendiren konulara değinilmiştir. Kapsamlı bir tarihsel çerçeve kurmak için gösterilen bütün çabalara rağmen, muhasebe tarihçileri birincil kaynak eksikliği nedeniyle kaçınılmaz olarak aynı çıkmaz sokağa hapsolmaktadırlar. Bu tezin mevcut literatüre yaptığı orijinal katkı tam burada yatmaktadır. Birincil kaynaklar olarak Hafız Rüşdü ve Saim Biraderler Halı Ticarethanesi’nin muhasebe defterleri bize orta ölçekli bir özel ticari teşebbüsün muhasebe pratikleri ve ticari aktiviteleri hakkında çok şey söylemektedir. Tezin üçüncü bölümünde, Osmanlı el dokuması halı endüstrisinin 1870 ve 1920’ler arasındaki genel görünümünün yanı sıra, işletmenin muhasebe uygulamaları, ticari ilişki ağları ve ticaretini yaptığı emtialar hakkında analizler yapılmaktadır.
