Yazar "Tuğ, Başak" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 4 / 4
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe 1858 Ceza Kanunname-i Hümayunu’nda Irz ve Namus Kavramlarının Kodifikasyonu ve Toplumsal Cinsiyet(2022) Tuğ, BaşakBu makale, Tanzimat dönemi kodifikasyon hareketi içerisinde çıkarılan Osmanlı ceza kanunnamelerinde ırz kavramının hukuki dönüşümüne bakarken, “hetk-i ırz” üst başlığı altında cinsel suçlara en kapsamlı şekilde yer veren 1858 Ceza Kanunname-i Hümayunu’na özel olarak odaklanmakta ve ırz kavramının cinsiyetçi açılımlarının yeni ceza hukuku anlayışında tezahürlerini incelemektedir. Söz konusu ceza kanunnamesi, Napolyon’un 1810 yılında yayınlamış olduğu ve 1832’de yenilenen Code Pénal’inden uyarlanmış bir kanunname olması dolayısıyla Tanzimat ceza kanunnameleri içinde en tartışmalı yere sahip olan kanunnamedir. Bu sebeple, makale öncelikle literatürdeki bu tartışmalara yer vermekte ve yerli-yabancı ikiliği ekseninde yapılan bu tartışmaların, Tanzimat kanunlarının küresel düzlemde modern devletlerin yasalaştırma dalgası içinde analiz edilmesine engel olduğunu iddia etmektedir. Fakat, bu çalışma esas olarak Ceza Kanunname-i Hümayunu’nun “Hetk-i ırz edenlerin mücâzâtı beyanındadır” başlıklı bölümündeki cinsel suçları ilgilendiren maddeler ile Code Pénal’in “Ahlaka Saldırı” (Attentats aux Moeurs) başlıklı ilgili bölümündeki maddeleri kültürel ve hukuki uyarlama açısından karşılaştırmaktadır. Bu karşılaştırma ile Code Pénal’den dahil edilen, uyarlanan ve dışarıda bırakılan noktalara dikkat çekilerek, 19. yüzyıl Fransız ahlak ve cinsiyet anlayışının Osmanlı kültürel ve hukuki coğrafyasında var olan “ırz” kavramı yoluyla adaptasyonu ve yerlileştirilmesi esnasında geliştirilen cinsiyetçi ve ahlakçı vatandaşlık/teba‘ tanımına işaret etmektedir. Dolayısıyla makale, 1858 ceza kanunnamesinin Fransız cinsiyetçi ahlâk normlarının Osmanlı toplumsal cinsiyet düzenine adapte edilebilmesini sağlayarak esasında cinsiyetli ve evrensel olmayan bir vatandaşlık tanımının oluşturulmasında kurucu bir role sahip olduğunu iddia etmektedir.Öğe Female Culpability for Fornication in Ottoman Law and Everyday Life(Cambridge University Press, 2022-02) Tuğ, Başak[Abstract Not Available]Öğe Irz, Namus, Onur, Adalet: 18. Yüzyıl Arzuhâl Pratiğinde Irz ve Adalet Sözleşmesi(2022) Tuğ, BaşakBu makale, Osmanlı tarihinde hukuki çerçevede ırz kavramının kullanımının izlerini sürmeye çalışmaktadır. Irz ve namusun, adalet ile yakın ilişkisi 18. yüzyıl hukuk kültüründe, özellikle arzuhâl etme pratiğinde kendisini göstermektedir. Osmanlı tebaasının İstanbul’a yazdığı arzuhâllerde ve Divan-ı Hümâyûn’dan bu arzuhâllere cevap olarak verilmiş hükümlerde, ırza saldırı (hetk-i ırz) ve tebaanın ırzının saldırganlardan korunması önemli bir yer kaplar. Bu makale, ırz, namus ve adalet arasındaki ilişkinin İslam hukuku ve Osmanlı siyasi düşüncesindeki kökenlerine değindikten sonra, 18. yüzyıl ortasında arzuhâllerde hetk-i ırz kavramı çerçevesinde şekillenen namus söyleminin cinsel şiddetin gayr-i meşru kullanımının engellenmesi üzerinden devlet ve tebaa arasında bir meşruiyet krizine ve adalet sözleşmesine işaret ettiğini göstermektedir. Fakat arzuhâllerdeki namusun korunmasına dair talep ve karşılığında devletin verdiği teminat, devlet baba ile aile reisi arasında kadının cinselliği üzerinden kurulmuş eril bir sözleşmedir.Öğe Marya’nın Şikâyeti: Taciz mi Mezhep Değiştirme mi? 18. Yüzyıl Ankarası’nda Katolik Ermeniler(2020) Tuğ, Başak18. yüzyıl ortalarında Ankara kadı siciline kaydedilmiş olan “Katoliklik mezhebine geçenErmeni rahipler” ile ilgili bir seri belge, 17. yüzyılın başlarından itibaren Osmanlı topraklarında yaşayan Ermenilerin bir kısmının Katolik olması sürecine ışık tutmaktadır. Bu belgeler,mezhep değiştirmeye bağlı olarak meydana gelen çatışmaların Osmanlı yönetimini de dahiledecek şekilde yargı sistemine yansımasına işaret eder. İstanbul’daki Ermeni patrikhanesininde dahliyle Ankara’da Ermeni kiliselerinde görev yapan Katolik Ermeni rahiplerin nizamımeselesi, Ermeni cemaati içinde Katolik mezhebine geçişler ve bunun cemaat içi yansımaları,mezhepler arası sınırların keskinleşmesi, Ermeni Patrikhanesi ile Osmanlı yönetimi arasındamezhep değiştirme konusunda yer yer ortaya çıkan işbirlikleri gibi konularda tarihçiye önemliipuçları sunmaktadır. Bunun da ötesinde, kaydedilen davalardan birinin cinsel taciz yoluylamezhep değiştirmeyi içermesi sebebiyle, toplumsal cinsiyet ile mezhep değiştirme ya daçeşitli şiddet biçimleri arasındaki bağlantıyı da gözler önüne sermektedir.
