Reproduction and survival strategies of small tradesmen in Turkey: the case of perşembe pazarı
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ABSTRACT: Although orthodox Marxist scholars have assumed the disappearance of the traditional petty bourgeoisie at the advanced stage of capitalism, changing labor relations, in spite of increasing proletarianization conditions, have oriented many scholars since the 1970s towards debates on the contemporary class boundaries and the role of the petty bourgeoisie. However, the existing literature underestimates the class boundaries and reproduction conditions of various fractions of the traditional petty bourgeoisie, having also capitalist nature also, despite the nonproductive labor relations. Esnaf, as a specific category which refers to small tradesmen and shopkeepers, have also been an undervalued research subject within the class analysis. This study aims to deal with the contemporary boundaries of esnaf and to understand how esnaf, as an intermediate category within the relations of production, thought that its boundaries have been eroded under advanced capitalism have reproduced itself today. In addition to a literature analysis held in the first place, by abstracting esnaf within the production process and labor relations, esnaf’s class boundaries are argued in the second place by reference to the critical literature on the petty bourgeoisie. The specific historical conditions of its formation and transformation are analyzed in the third instance. The theoretical and historical discussions are linked to the field research carried out in Perşembe Pazarı. In addition to the presentation of the quantitative data, the Perşembe Pazarı is presented by considering its spatial transformation during the Ottoman-Turkish capitalist development. The conjunctural conditions where esnaf in Perşembe Pazarı has reproduced itself since the 1980s will be further analyzed by focusing on esnaf’s specific experiences in the free market, changing interests, strategies, perceptions on the role of the state, shifting alliances and representation patterns in specific conjunctural conditions. A conclusion is drawn that the class position and location of esnaf and its reproduction should be discussed through not only the structural/objective conditions, but also specific conjunctural political and ideological conditions and changing balance of powers.
ÖZET: Günümüzde artan proleterleşme koşullarına rağmen değişen çalışma ilişkileri, 1970'lerden bu yana pek çok akademisyeni Ortodoks Marksizme göre kapitalizmin ileri aşamasında kaybolacağı varsayılan küçük burjuvazinin sınıf ilişkilerindeki yerini ve rolünü tartışmaya yöneltmiştir. Bununla birlikte, mevcut literatürde, üretken olmayan emek ilişkilerine rağmen kapitalist bir yapıya sahip olan küçük burjuvazinin birçok geleneksel fraksiyonunun sınıf yapısı ve yeniden üretim koşulları yeterince ele alınmamaktadır. Esnaf hem tüccara hem de dükkân sahibine atıfta bulunan özgün bir kategori olarak, sınıf analizi içinde göz ardı edilen bir araştırma konusu olagelmiştir. Bu çalışma, esnafın sınıfsal konumunu tartışmayı ve üretim ilişkileri içinde bir ara kategori olan esnafın, günümüz özgün koşullarında kendini nasıl yeniden ürettiğini anlamayı amaçlamaktadır. İlk başta yapılan literatür araştırmasına ek olarak, ikinci planda esnafın üretim ilişkilerinde sınıfsal konumu, üretim süreci ve emek ilişkileri içerisinde soyutlanarak tartışılmaktadır. Üçüncü olarak, esnafın sınıf oluşum süreci, esnafın sınıfsal oluşumunun ve dönüşümünün özgül tarihsel koşulları bağlamında analiz edilmektedir. Teorik ve tarihsel tartışmalar, Perşembe Pazarı'nda yapılan saha araştırmasına dayanan analizlerle somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, çeşitli nicel verilere ek olarak, Perşembe Pazarı’nın tarihsel ve kentsel dönüşümü dikkate alınarak ampirik bulgular sunulmaktadır. Bu bağlamda, Perşembe Pazarı esnafının 1980'lerden bu yana kendini yeniden ürettiği konjonktürel koşullar, esnafın değişen serbest piyasada ekonomisindeki özgül deneyimleri, değişen çıkarları, stratejileri ve devletin rolüne ilişkin algıları, değişen güç ilişkileri karşısında değişen ittifakları ve belirli konjonktürel koşullarda temsiliyet örüntüleri göz önüne alınarak analiz edilmiştir. Esnafın üretim ilişkileri içerisindeki yeri ve konumunun yeniden üretiminin yalnızca yapısal / nesnel koşullara değil, aynı zamanda özgün konjonktürel politik ve ideolojik koşullara ve değişen güç ilişkilerine bağlı olarak da tartışılması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
ÖZET: Günümüzde artan proleterleşme koşullarına rağmen değişen çalışma ilişkileri, 1970'lerden bu yana pek çok akademisyeni Ortodoks Marksizme göre kapitalizmin ileri aşamasında kaybolacağı varsayılan küçük burjuvazinin sınıf ilişkilerindeki yerini ve rolünü tartışmaya yöneltmiştir. Bununla birlikte, mevcut literatürde, üretken olmayan emek ilişkilerine rağmen kapitalist bir yapıya sahip olan küçük burjuvazinin birçok geleneksel fraksiyonunun sınıf yapısı ve yeniden üretim koşulları yeterince ele alınmamaktadır. Esnaf hem tüccara hem de dükkân sahibine atıfta bulunan özgün bir kategori olarak, sınıf analizi içinde göz ardı edilen bir araştırma konusu olagelmiştir. Bu çalışma, esnafın sınıfsal konumunu tartışmayı ve üretim ilişkileri içinde bir ara kategori olan esnafın, günümüz özgün koşullarında kendini nasıl yeniden ürettiğini anlamayı amaçlamaktadır. İlk başta yapılan literatür araştırmasına ek olarak, ikinci planda esnafın üretim ilişkilerinde sınıfsal konumu, üretim süreci ve emek ilişkileri içerisinde soyutlanarak tartışılmaktadır. Üçüncü olarak, esnafın sınıf oluşum süreci, esnafın sınıfsal oluşumunun ve dönüşümünün özgül tarihsel koşulları bağlamında analiz edilmektedir. Teorik ve tarihsel tartışmalar, Perşembe Pazarı'nda yapılan saha araştırmasına dayanan analizlerle somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, çeşitli nicel verilere ek olarak, Perşembe Pazarı’nın tarihsel ve kentsel dönüşümü dikkate alınarak ampirik bulgular sunulmaktadır. Bu bağlamda, Perşembe Pazarı esnafının 1980'lerden bu yana kendini yeniden ürettiği konjonktürel koşullar, esnafın değişen serbest piyasada ekonomisindeki özgül deneyimleri, değişen çıkarları, stratejileri ve devletin rolüne ilişkin algıları, değişen güç ilişkileri karşısında değişen ittifakları ve belirli konjonktürel koşullarda temsiliyet örüntüleri göz önüne alınarak analiz edilmiştir. Esnafın üretim ilişkileri içerisindeki yeri ve konumunun yeniden üretiminin yalnızca yapısal / nesnel koşullara değil, aynı zamanda özgün konjonktürel politik ve ideolojik koşullara ve değişen güç ilişkilerine bağlı olarak da tartışılması gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Esnaf, Sınıf Teorisi, Çelişkili Sınıf Mevkileri, Perşembe Pazarı, Yeniden Üretim Koşulları, Small Tradesman, Class Theory, Contradictory Class Locations, Perşembe Pazarı, Reproduction Conditions
