Turkish adaptation of a brief self-report measure of fantasy proneness: the creative experiences questionnaire (ceq)
Yükleniyor...
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ABSTRACT: The primary purpose of this study is to adapt the Creative Experiences Questionnaire (CEQ), a brief 25-item self-report measure of fantasy proneness which was originally developed in Netherland, to Turkish and to assess its reliability and validity in Turkey population. The original measure was translated from English to Turkish by following a guide of cross-cultural adaptation. An exploratory factor analysis (EFA) was conducted to evaluate the factor structure of the CEQ, and it revealed outcomes that highly resembled the original. Single factor solution was determined based on the scree plot and none of the items were removed. Reliability and validity analyses were conducted with 464 participants from diverse backgrounds. The findings show that the CEQ presents adequate internal consistency and test-retest stability. Significant correlations were found between the CEQ and standard measures of constructs that were reported among the highest correlates of fantasy proneness: dissociation and magical ideation. CEQ scores negatively correlated with impression management dimension of social desirability. These results support the criterion validity of the measure. Furthermore, the negative relationship with impression management shows that the items do not allude to deceiving or lying which has been seen as a primary limitation of self-report measures. Consequently, the results of the present study demonstrated that the CEQ is a valid and reliable instrument for adult population in Turkey. Initial information regarding the relationship between fantasy proneness and the demographic variables of the population was also documented. While fantasy proneness scores do not significantly differ between genders, it was observed that the scores are negatively correlated with age. A positive relationship between interest in creative activities and fantasy proneness was reported. Moreover, people who are involved in or aiming to be involved in creative activities professionally were found more fantasy prone than others. The CEQ can be used in multivariate analysis and can be involved in experimental research in various research domains. The findings are discussed along with clinical implications of the study, limitations and recommendations for future research
ÖZET: Bu çalışmanın temel amacı, orijinal olarak Hollanda'da geliştirilen, fantezi yatkınlığının 25 maddelik kısa bir öz bildirim ölçeği olan, Yaratıcı Deneyimler Anketi'ni (YDA) Türkçe'ye uyarlamak ve Türkiye toplumunda güvenilirliğini ve geçerliliğini değerlendirmektir. Orijinal ölçek, kültürler arası bir adaptasyon rehberi izlenerek dikkatle İngilizce'den Türkçe'ye çevrilmiştir. YDA’nın faktör yapısını değerlendirmek için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmış ve orijinaline oldukça benzeyen sonuçlar ortaya çıkmıştır. Yamaç grafiğine dayalı olarak tek faktörlü çözüm belirlenmiş ve hiçbir madde çıkarılmamıştır. Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması, farklı özgeçmişlere sahip 464 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular YDA’nın yeterli iç tutarlılık ve test-tekrar test kararlılığı sunduğunu göstermektedir. YDA ile fantezi yatkınlığının en yüksek bağıntıları arasında rapor edilen disosiyasyon ve büyüsel düşünce yapılarının standart ölçekleri arasında önemli korelasyonlar bulunmuştur. YDA puanları sosyal istenirliğin izlenim yönetimi boyutuyla negatif ilişkilidir. Bu sonuçlar ölçeğin ölçüt geçerliliğini desteklemektedir. Ayrıca izlenim yönetimiyle olan negatif ilişki, maddelerin öz bildirim ölçeklerinin birincil sınırlaması olarak görülen aldatma veya yalan söylemeye gönderme yapmadığını göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları YDA’nın Türkiye'deki yetişkin nüfus için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir. Fantezi yatkınlığı ile nüfusun demografik değişkenleri arasındaki ilişkiye dair ilk bilgiler de belgelenmiştir. Fantezi yatkınlığı puanları cinsiyetler arasında anlamlı farklılık göstermezken, puanların yaşla negatif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Yaratıcı faaliyetlere ilgi ile fantezi yatkınlığı arasında pozitif bir ilişki raporlanmıştır. Ayrıca yaratıcı faaliyetlere profesyonel olarak dahil olan veya dahil olma niyetinde olan kişiler diğerlerine göre daha fazla fanteziye yatkın bulunmuştur. YDA çeşitli araştırma alanlarında çok değişkenli analizde kullanılabilir ve deneysel araştırmalara dahil edilebilir. Bulgular çalışmanın klinik çıkarımları, sınırlılıklar ve gelecekteki araştırmalar için öneriler ile birlikte tartışılmıştır
ÖZET: Bu çalışmanın temel amacı, orijinal olarak Hollanda'da geliştirilen, fantezi yatkınlığının 25 maddelik kısa bir öz bildirim ölçeği olan, Yaratıcı Deneyimler Anketi'ni (YDA) Türkçe'ye uyarlamak ve Türkiye toplumunda güvenilirliğini ve geçerliliğini değerlendirmektir. Orijinal ölçek, kültürler arası bir adaptasyon rehberi izlenerek dikkatle İngilizce'den Türkçe'ye çevrilmiştir. YDA’nın faktör yapısını değerlendirmek için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmış ve orijinaline oldukça benzeyen sonuçlar ortaya çıkmıştır. Yamaç grafiğine dayalı olarak tek faktörlü çözüm belirlenmiş ve hiçbir madde çıkarılmamıştır. Güvenilirlik ve geçerlilik çalışması, farklı özgeçmişlere sahip 464 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular YDA’nın yeterli iç tutarlılık ve test-tekrar test kararlılığı sunduğunu göstermektedir. YDA ile fantezi yatkınlığının en yüksek bağıntıları arasında rapor edilen disosiyasyon ve büyüsel düşünce yapılarının standart ölçekleri arasında önemli korelasyonlar bulunmuştur. YDA puanları sosyal istenirliğin izlenim yönetimi boyutuyla negatif ilişkilidir. Bu sonuçlar ölçeğin ölçüt geçerliliğini desteklemektedir. Ayrıca izlenim yönetimiyle olan negatif ilişki, maddelerin öz bildirim ölçeklerinin birincil sınırlaması olarak görülen aldatma veya yalan söylemeye gönderme yapmadığını göstermektedir. Sonuç olarak, bu çalışmanın bulguları YDA’nın Türkiye'deki yetişkin nüfus için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir. Fantezi yatkınlığı ile nüfusun demografik değişkenleri arasındaki ilişkiye dair ilk bilgiler de belgelenmiştir. Fantezi yatkınlığı puanları cinsiyetler arasında anlamlı farklılık göstermezken, puanların yaşla negatif yönde ilişkili olduğu görülmüştür. Yaratıcı faaliyetlere ilgi ile fantezi yatkınlığı arasında pozitif bir ilişki raporlanmıştır. Ayrıca yaratıcı faaliyetlere profesyonel olarak dahil olan veya dahil olma niyetinde olan kişiler diğerlerine göre daha fazla fanteziye yatkın bulunmuştur. YDA çeşitli araştırma alanlarında çok değişkenli analizde kullanılabilir ve deneysel araştırmalara dahil edilebilir. Bulgular çalışmanın klinik çıkarımları, sınırlılıklar ve gelecekteki araştırmalar için öneriler ile birlikte tartışılmıştır
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Fantezi yatkınlığı, Gündüz düşü, Dissosiyasyon, Şizotipi, Büyüsel düşünce, Sosyal istenirlik, Fantasy proneness, Daydream, Dissociation, Schizotypy, Magical ideation, Social desirability
