Özbekçe Ünlü Harflerinin Eş Sesli Sözcüklerde Uygurcaya Bilgisayarlı Çevrilmesi
Yükleniyor...
Dosyalar
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Özet: Bilgisayarlı çeviri, dog?al dil işlemelerinde yog? un olarak çalışılan alt dallardan biridir. Batı dillerinde geliştirilen bilgisayarlı çeviri sistemleri gerçek uygulamalarda kullanılırken, Tu? rk dillerinde yapılan çalışmalar araştırma ve geliştirme aşamasındadır. Şimdiye kadar geliştirilen bilgisayarlı çeviri sistemlerinde, başarım oranı yu? ksek olanlar, aynı dil ailesine ait diller arasında gerçekleştirilmiştir. Tu? rk dilleri ailesinde, OÖzbekçe ile Uygurca, dig? er Tu? rk dillerine go? re daha yakın dillerdir. Bazı kaynaklar bu dilleri, bir dilin iki farklı lehçesi oldug? unu belirtmektedir. Bu iki dilde kullanılan u? nlu? ve u? nsu? z harflerin sayısının farklı olmasından dolayı, aynı anlamı veren eş sesli so? zcu? kler farklı yazılır. En o? nemli husus ise, OÖzbek alfabesinde altı u? nlu? harfin bulunmasına rag?men, bunların on farklı sesi go? steriminde kullanılmasıdır. Bu makalede, OÖzbek alfabesinde u? nlu? leri go? stermede kullanılan altı harf ile Uygurcada u? nlu? leri go? stermede kullanılan sekiz u? nlu? harf karşılaştırılarak, eş sesli so? zcu? klerde bulunan OÖzbekçe u? nlu? lerin Uygurcaya çevrilmesi anlatılmıştır.
Abstract:Machine translation is one of the subfield that extensively studied in natural language processing. Though machine translation systems about western languages have been used in real applications, Turkic language studies still in research and develop stage. So far, the developed machine translation systems, with a high success rate, which were carried out between languages belonging to the same language family. In Turkic language family, Uzbek and Uyghur are most close language relative to other Turkic languages. In some resources these two languages considered two different accent of one language. Because of there are different number of vowels in these languages, some words written with different characters even they pronounced exactly with the same tone. The most important issue is, although there are six vowels in the Uzbek alphabet, they used to describe ten different voices. In this paper, the six vowels that used in Uzbek alphabet have been compared with eight Uyghur vowels, in order to translate close or homophone words from Uzbek to Uyghur Language.
Abstract:Machine translation is one of the subfield that extensively studied in natural language processing. Though machine translation systems about western languages have been used in real applications, Turkic language studies still in research and develop stage. So far, the developed machine translation systems, with a high success rate, which were carried out between languages belonging to the same language family. In Turkic language family, Uzbek and Uyghur are most close language relative to other Turkic languages. In some resources these two languages considered two different accent of one language. Because of there are different number of vowels in these languages, some words written with different characters even they pronounced exactly with the same tone. The most important issue is, although there are six vowels in the Uzbek alphabet, they used to describe ten different voices. In this paper, the six vowels that used in Uzbek alphabet have been compared with eight Uyghur vowels, in order to translate close or homophone words from Uzbek to Uyghur Language.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Bilgisayarlı çeviri, Özbekçe, Uygurca, Tu?rk dilleri, Ünlu? harfler, Machine translaiton, Uzbek, Uyghur, Turkic langauges, Vowel
Kaynak
Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
