C?ocuklar ı?c?ı?n travma odaklı psikososyal destek mu?dahale programının psikolojik sag?lamlık u?zerindeki etkisi
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ABSTRACT: Psychological traumatic experiences are integral elements of human life. Children who are vulnerable under difficult life experiences, dangers and threats are also able to overcome traumatic stress due to their ability to survive and capacity to adapt to adverse conditions. It has been observed by researchers over the years that resilience that constitutes this capacity exists against risk factors, and can be developed. The coronavirus disease epidemic, which affected the whole World as of the end of 2019, had also affected many spaces of the life. The epidemic, which continues to has impacts, has a significant effect on the mental health of children. This research focuses on the impact of the Covid-19 Epidemic and the traumatic experiences brought about by this epidemic on children. In the study, it is aimed to examine the impact of the trauma-focused group intervention program which is developed by reasearcher for children with high levels of traumatic stress symptoms, on coping with stress and traumatic stress levels. The research is a quasi-experimental study consisting of two experimental groups, with pre-post test applications. In the study, The Child Posttraumatic Stress Disorder Reaction Index, Strengths and Difficulties Questionnaire and Personal Informational Form are used as data collection tools. The population of the research comprises of 45 participations who volunteered to fill the data collection tools. Within the scope of the study 15 children with moderate and medium traumatic stress symptom levels who accepted to participate the intervention program and met the study criteria are included in the study. An eight weeks trauma focused psychosocial support group intervention was applied to two different experimental groups, which included children randomly assigned according to their stress levels. The mean scores of traumatic stress symptoms and the outputs of the coping skills activies of the group were analyzed with the result of the pre-post test measurements. The analysis of the data was tested by using the SPSS 20.0 statistical program, the non-parametric tests Mann Whitney U, Kruskal Wallis-H and Wilcoxon Signed Rank Test. According to the findings of the study, a significant decrease was observed between the mean scores of the CPTSD-RI pre-test and post-test of the children showing mild stress symptoms (Z: -2,524, P<.05), while there was not a significant difference in the mean scores of the CPTSD-RI pre-test and post-test of the children with moderate stress symptoms (Z: -. 338, P> .05). There was no significant difference between the SDQ mean scores applied to parents in order to evaluate the outputs of the stress coping skills studies of the two groups (Z: -1.058, P> .05; Z: - , 954, P> .05). The findings are discussed on the basis of literature, and suggestions for future studies are presented.
ÖZET: Psikolojik travmatik yaşantılar insan yaşamının ayrılmaz unsurlarıdır. Zorlu yaşantılar, tehlikeler ve tehditler karşısında kırılgan olan çocuklar hayata devam edebilme gücü, olumsuz durumlara uyum sağlayabilme kapasitesi sayesinde travmatik stresin üstesinden gelebilmektedir. Bu kapasiteyi oluşturan psikolojik sağlamlığın, risk faktörleri karşısında var olduğu ve geliştirilebileceği yıllar içinde araştırmacılar tarafından gözlenmiştir. 2019 yılı sonu itibariyle tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs hastalığı salgını, yaşamın pek çok alanını etkisi altına almıştır. Etkileri devam eden salgın çocukların ruh sağlığı üzerinde önemli etkiler bırakmaktadır. Bu araştırma Covid- 19 salgınının, bu salgının beraberinde getirdiği travmatik yaşantıların çocuklar üzerindeki etkisine odaklanmaktadır. Araştırmada travmatik stres belirtisi düzeyleri yüksek olan çocuklar için araştırmacı tarafından geliştirilen travma odaklı grup müdahale programının, çocukların stresle başa çıkma yolları ve travmatik stres düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma iki deney grubundan oluşan, ön test-son test uygulamalı, yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmada Çocuklar İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği, Güçler Güçlükler Anketi ve Kişisel Bilgi Formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini veri toplama araçlarını doldurmaya gönüllü olan 45 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında müdahale programına katılmayı kabul eden ve çalışma kriterlerine uyan, travmatik stres belirtisi düzeyleri orta ve hafif düzeyde olan 15 çocuk çalışmaya dahil edilmiştir. Stres düzeylerine göre seçkisiz atanan çocukların yer aldığı iki farklı deney grubuna 8 hafta süren travma odaklı psikososyal destek grup müdahale programı uygulanmıştır. Ön ve son test ölçümleri ile grupların travmatik stres belirtisi puan ortalamaları ve stresle baş etme becerileri çalışmalarının çıktıları analiz edilmiştir. Verilerin analizi SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak, non-parametrik testlerden Mann Whitney U, Kruskal Wallis-H ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile test edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre hafif düzey stres belirtisi gösteren çocukların ÇİTSSTÖ ön test- son test puan ortalamaları arasında anlamlı bir düşme görülmüşken (Z: -2,524, P<.05) orta düzey stres belirtisi gösteren çocukların ÇİTSSTÖ ön test-son test puan ortalamalarında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür (Z: -,338, P>.05). İki grubun stresle baş etme becerileri çalışmalarının çıktılarını değerlendirmek amacıyla ebeveynlere uygulanan Güçler Güçlükler Anketi puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir fark gözlenmemiştir (Z: -1,058, P>.05; Z: -,954, P>.05). Elde edilen bulgular alanyazına dayandırılarak tartışılmış, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
ÖZET: Psikolojik travmatik yaşantılar insan yaşamının ayrılmaz unsurlarıdır. Zorlu yaşantılar, tehlikeler ve tehditler karşısında kırılgan olan çocuklar hayata devam edebilme gücü, olumsuz durumlara uyum sağlayabilme kapasitesi sayesinde travmatik stresin üstesinden gelebilmektedir. Bu kapasiteyi oluşturan psikolojik sağlamlığın, risk faktörleri karşısında var olduğu ve geliştirilebileceği yıllar içinde araştırmacılar tarafından gözlenmiştir. 2019 yılı sonu itibariyle tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs hastalığı salgını, yaşamın pek çok alanını etkisi altına almıştır. Etkileri devam eden salgın çocukların ruh sağlığı üzerinde önemli etkiler bırakmaktadır. Bu araştırma Covid- 19 salgınının, bu salgının beraberinde getirdiği travmatik yaşantıların çocuklar üzerindeki etkisine odaklanmaktadır. Araştırmada travmatik stres belirtisi düzeyleri yüksek olan çocuklar için araştırmacı tarafından geliştirilen travma odaklı grup müdahale programının, çocukların stresle başa çıkma yolları ve travmatik stres düzeyleri üzerindeki etkisini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma iki deney grubundan oluşan, ön test-son test uygulamalı, yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmada Çocuklar İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği, Güçler Güçlükler Anketi ve Kişisel Bilgi Formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini veri toplama araçlarını doldurmaya gönüllü olan 45 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında müdahale programına katılmayı kabul eden ve çalışma kriterlerine uyan, travmatik stres belirtisi düzeyleri orta ve hafif düzeyde olan 15 çocuk çalışmaya dahil edilmiştir. Stres düzeylerine göre seçkisiz atanan çocukların yer aldığı iki farklı deney grubuna 8 hafta süren travma odaklı psikososyal destek grup müdahale programı uygulanmıştır. Ön ve son test ölçümleri ile grupların travmatik stres belirtisi puan ortalamaları ve stresle baş etme becerileri çalışmalarının çıktıları analiz edilmiştir. Verilerin analizi SPSS 20.0 istatistik programı kullanılarak, non-parametrik testlerden Mann Whitney U, Kruskal Wallis-H ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile test edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre hafif düzey stres belirtisi gösteren çocukların ÇİTSSTÖ ön test- son test puan ortalamaları arasında anlamlı bir düşme görülmüşken (Z: -2,524, P<.05) orta düzey stres belirtisi gösteren çocukların ÇİTSSTÖ ön test-son test puan ortalamalarında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür (Z: -,338, P>.05). İki grubun stresle baş etme becerileri çalışmalarının çıktılarını değerlendirmek amacıyla ebeveynlere uygulanan Güçler Güçlükler Anketi puan ortalamaları arasında ise anlamlı bir fark gözlenmemiştir (Z: -1,058, P>.05; Z: -,954, P>.05). Elde edilen bulgular alanyazına dayandırılarak tartışılmış, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çocuklarda Travma, Covid-19 Salgını, Travmatik Stres Belirtileri, Psikolojik Sağlamlık, Başa Çıkma Becerileri, Child Trauma, The Covid-19 Pandemic, Traumatic Stress Syptoms, Resilience, Coping Skills
