Esnek çalışma yönetim sistemi standartları geliştirme projesi: iş sürekliliğini ve çalışan psikolojik iyi oluşunu destekleyici uygulamalar
dc.contributor.author | Işık, İdil | |
dc.contributor.author | Yenisey, Kübra Doğan | |
dc.contributor.author | Kantur, Deniz | |
dc.date.accessioned | 2022-05-31T14:04:15Z | |
dc.date.available | 2022-05-31T14:04:15Z | |
dc.date.issued | 2020-12-31 | |
dc.description.abstract | ÖZET: Covid-19 pandemi süreci, esnek çalışma modellerini iş yaşamı gündemine güçlü bir şekilde oturturken, bunun bugünün ve geleceğin çalışma bağlamına dönüşeceğinin de işaretlerini vermiştir. Esnek çalışma modellerine geçiş, kimi işletmeler için sancılı, kimi için günlük çalışma pratiklerine entegrasyonu kolay bir süreç olmuştur. Bu farklılıklar, esnek çalışma sistemlerine geçişin sistemli yürütülmesi adına bir yönetim sistematiğinin gerekli olduğunu göstermektedir. Esnek çalışma yönetim sistemi standardını oluşturmak üzere yola çıkan çalışmamız 81 özel ve kamu kurumunun iş birliğiyle gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın nitel fazında 20.07-21.09.2020 tarihleri arasında 27 kurumdan üst düzey yöneticilerle gerçekleştirilen 53 mülakatla veri toplanmıştır. Bu veriler ışığında anket oluşturulmuş ve nicel fazda 19.10-20.11 2020 tarihleri arasında toplam 66 kurumdan, 1854 kişiye erişilmiş, bu veri setinde 1280 kişiden sağlanan eksiksiz veriyle veri analizi gerçekleştirilmiştir. İki faz bulguları birlikte değerlendirildiğinde, esnek çalışma uygulamalarında dijital altyapının, insan kaynakları uygulamalarının, esnek çalışmaya geçiş aşamasında çalışan ihtiyaçlarının dikkate alınmasının ve yöneticilerin bakış açısının önemli olduğu görülmüştür. Projemiz, bilimsel çıktıları yanında, paydaşlarla iletişimde süreklilik sağlamayı, ihtiyaç hissettikleri bilimsel bilgiyle donatılmalarını da hedeflemişti. Nitel fazda 79 katılımcıyla gerçekleşen ilk çevrim içi toplantıda (webinar), proje hakkında bilgilendirme yapılmış, nitel analizlerden elde edilen ön bulgular paylaşılmıştır. 101 katılımcı ile gerçekleşen ikinci webinarda esnek çalışma yönetim standardına ve nicel sürece dair bilgiler verilmiştir. Ayrıca proje bitiminde “Zaman ve Mekân Esnekliğiyle Çalışmak-Giriş Serisi” isimli üç modülden oluşan eğitim gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerde esnek çalışmada iş-insanörgüt uyumu, yönetim standartları ve iş hukuku ve esnek çalışma kültürü temaları yer almıştır. Proje neticesinde, “Esnek Çalışma Yönetim Sistemi- Zaman ve/veya Mekân Esnekliği için Gereklilikler” başlığını taşıyan, ulusal bir yönetim standardına zemin teşkil edecek bir taslak standart, ilgili makamlara sunulmak üzere hazır hale getirilmiştir. Bu taslak, iş yaşamında psikolojik iyi oluş odaklı, iş sürekliliğini ve sürdürülebilirliği esas alan, esnek çalışma sistematiklerine geçişte uygulanması gereken standart adımlarını betimlemektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde insan kaynakları süreçlerini hukuki perspektifle harmanlayan yol gösterici bir kılavuz niteliği taşımaktadır. | en_US |
dc.description.abstract | ABSTRACT: While the Covid-19 pandemic process placed flexible working models (FW) on the business agenda, it also shaped current and future work contexts. The transition to FW has been a painful process for some businesses while integrating it into daily work practices has been quite straightforward for some others. These differences show that a management system is a necessity for the transition to flexible working systems successfully. In the current project, 81 private and public institutions acted as stakeholders, where 53 interviews were conducted from 27 institutions between 20.07-21.09.2020 in the qualitative phase. A questionnaire was developed and sent to 66 institutions between 19.10-20.11.2020; where 1854 employees entered the survey link, 1280 participants fully completed the form. The findings of both phases highlighted the importance of digital infrastructure, human resources management applications, consideration of employee needs in the transition to flexible working, and the supportive perspectives of managers. The project also aimed at the dissemination of scientific knowledge for stakeholders. In the first webinar, information about the project, and preliminary findings from the qualitative phase were shared with 79 participants. In the second webinar, information about flexible working management standard, and the quantitative process was presented to 101 participants. A training program entitled “Working with Time and Space Flexibility-Introduction Series" was carried out, including job-person-organization fit in flexible working, management standards and labor law, and flexible working culture as the main themes. Finally, the standard entitled "Flexible Working Management System- Requirements for Time and/or Space Flexibility" was prepared to be submitted to authorities. This draft describes the steps to implement the transition to the flexible working system. It focuses on psychological well-being, business continuity, and sustainability. It is a guide that blends human resources management processes with a legal perspective. | en_US |
dc.description.sponsorship | TÜBİTAK | en_US |
dc.description.tableofcontents | İçindekiler ÖNSÖZ II TABLOLAR IX ŞEKILLER XIII ÖZET XIV ABSTRACT XV I. GİRİŞ 1 II. LİTERATÜR ÖZETİ 5 2.1 Esnek Çalışma Şekilleri 5 2.2 Esnek Çalışma Tartışmalarının İş Hukukunda Aldığı Biçim: Güvenceli Esneklik 7 2.2.1 Esneklik sağlayan iş sözleşmesi türleri 9 2.2.2 Uzaktan çalışma 11 2.2.3 Tele çalışma 12 2.2.5 Uzaktan çalışmaya ilişkin uluslararası düzenlemeler 13 2.3 Esnek Çalışmanın Çalışan ve İşveren için Önemi ve Getirdiği Fırsatlar 17 2.4 Esnek Çalışmanın Çalışan ve İşveren Açısından Taşıdığı Riskler 19 2.4.1 Esnek Çalışma, Örgütsel Dayanıklılık ve İş Sürekliliği 20 2.5 Bireyler Açısından Esnek Çalışmanın Önemi 26 2.5.1 Esnek Çalışmanın Psikolojik İyi Oluşa Etkisi 26 2.5.2 Esnek Çalışmanın İş-Yaşam Dengesine Etkisi 29 2.6 Esnek Çalışma Yönetim Modeli 31 2.6.1 Esnek Çalışma Modelinin İdeal Özellikleri 31 2.6.2 Yönetim Sistemleri ve Standartlar 33 2.7 Projenin Amacı 34 III. NİTEL ÇALIŞMA 36 3.1 Yöntem 36 3.1.1 Örneklem 36 3.1.2 Katılımcılar 39 3.1.3 Mülakat Protokolü 40 3.1.4 Süreç/İşlem 41 3.1.5 Veri Analizi 43 3.2 Bulgular 47 3.2.1 Esnek Çalışma Şekilleri 47 3.2.1.1 Mekân Esnekliği 48 3.2.1.2 Zaman Esnekliği 52 COVID-19 Güncelleme Tarihi: 11/04/2020 vi 3.2.1.3 Karma Esneklik 57 3.2.2 Esnek Çalışmanın Psikososyal Unsurları 58 3.2.3 Esnek Çalışma Yönetim Standardı 62 3.2.3.1 Esnek Çalışma Yönetim Standardından Genel Beklentiler 62 3.2.3.2 Standardın İlkeleri: Esnek Çalışma Yönetim Standardının Sahip Olması Beklenen Temel İlkeler 65 3.2.3.3 Esnek Çalışma Yönetim Standardı ile İlişkili Diğer Standartlar 67 3.2.3.4 Esnek Çalışma Operasyon Planı 67 3.3 Tartışma: Nitel Faz 93 IV. NİCEL ÇALIŞMA 101 4.1 Nicel Faz Yöntem 101 4.1.1 Genel Örneklem 101 4.1.2 Katılımcılar 102 4.1.3 Ölçüm Aracı 105 4.1.3.1 Nicel Faz için Anket Sorularının Oluşturulması Süreci 106 4.1.3.2 Anketin çevrim içi veri toplamaya hazır hale getirilmesi 106 4.1.3.3 Kullanılan Soru Gruplarının Yapıları 107 4.1.4 Prosedür 119 4.1.5 Veri Analizi 121 4.2 Bulgular 122 4.2.1 Betimleyici Bulgular 123 4.2.1.1 Katılımcıların Mevcut ve Dönemsel Esnek Çalışma Deneyimi 123 4.2.1.2 Esnek Çalışmaya Uygunluk Algısı ve Esnek Çalışma Açısından Önemli Görülen Yetkinlikler 127 4.2.1.3 Karantina Döneminde Çalışana Sağlanan Ayni ve Parasal Destek, Sosyal ve Teknik Destek, Yönetim Yaklaşımı, Üst Yönetim Tutumu, İnsan Kaynakları Uygulamalarının Algılanışı ve Örgüt İçi Güven 129 4.2.1.4 Esnek Çalışmanın Olumlu İş Tutumları, İş Süreçleri ve İş Sonuçlarına Etkisi, Kişisel Sınırların İhlali Algısı ve Gelecek Çalışma Yaşam Senaryolarına Etkisi 131 4.2.1.5 Örgütsel Dayanıklılık 133 4.2.1.6 Pandemi Dönemi ve Mevcut Dönem Psikolojik İyi Oluş 134 4.2.2 Değişkenler Arası Korelasyonlar 134 4.2.3 Ev Uygunluğunun Etkileri 137 4.2.4 Karantina Döneminde Sağlanan Ayni-Parasal Desteğin Etkileri 139 4.2.5 Yönetim Rolünün Esnek Çalışmayla İlgili Algı ve Tutumlar Üzerindeki Etkileri 141 4.2.6 Esnek Çalışma Sürecinde Örgütsel Dayanıklılığın Çalışanlar Tarafından Algılanışı 143 4.2.7 Esnek Çalışma Koşullarında Psikolojik İyi Oluşu Etkileyen Unsurlar 147 4.2.8 Nicel Araştırma Modelinin Bütünsel Analizi 154 4.2.8.1 Kişisel Sınırların İhlali Algısını Yordayan Değişkenler 154 4.2.8.2 Esnek Çalışmaya Örgütsel Uygunluğu Yordayan Değişkenler 155 4.2.8.3 Psikolojik İyi Oluşu Yordayan Değişkenler 157 4.2.8.4 Örgütsel Dayanıklılığı Yordayan Değişkenler 161 4.3 Tartışma: Nicel Faz 164 4.3.1 Katılımcıların Çalışma Düzenleri, Tercihleri ve Esnek Çalışmada Önemli Yetkinlikler 164 4.3.2 Katılımcıların Dönemsel Mekân ve Zaman Esnekliği 165 4.3.3 Esnek Çalışmaya Uygunluk 166 4.3.3.1 Katılımcıların Evlerinin Uygunluğu 168 4.3.4 Karantina Dönemi Ayni ve Parasal Destekler 168 4.3.5 Yönetim Rolü 169 4.3.6 Esnek Çalışmanın Olumlu İş Tutumlarına Etkisine Dair Algı 170 4.3.7 Esnek Çalışmanın İş Süreçleri ve İş Sonuçlarına Etkisine Dair Algı 171 4.3.8 Gelecekteki Çalışma Yaşamına Dair Tahminler 171 4.3.9 Psikolojik İyi Oluş 172 4.3.10 Örgütsel Dayanıklılık 177 4.3.11 Nicel Araştırma Modelinin Bütünsel Analizi 180 V. GENEL TARTIŞMA VE SONUÇ 183 5.1 Esnek Çalışma Yönetim Sistemi Standardı Önerisi 192 5.1.1 Standardın Kapsamı 192 5.1.2 Standardın Kapsamı İçine Giren Çalışma Şekline Verilecek İsim: Zaman ve/veya Mekân Esnekliğiyle Çalışma 193 5.1.3 “Esnek Çalışma Yönetim Sistemi-Zaman ve/veya Mekân Esnekliğiyle Çalışma için Gereklilikler”: Standardın Yapısı 194 5.2 Zaman ve/veya Mekân Esnek Çalışma Modellerinin Uygulanmasında Karşılaşılan Hukuki Sorunlar 202 5.2.1 Zaman ve/veya Mekân Esnek Çalışma Modellerinin Yapısı 203 5.2.1.1 Zaman esnekliği içeren modeller 204 5.2.1.2 Mekân esnekliği içeren modeller 205 5.2.1.3 Zaman ve mekân esnekliği içeren çalışma modelleri 206 5.2.2 İşletmede Zaman ve/veya Mekân Esnek Çalışma Modelinin Oluşturulması 206 5.2.2.1 İşletmeye özgü bir esnek çalışma modeli oluşturulması 206 5.2.2.2 Zaman ve/veya mekân esnekliği içeren bir çalışma modelindeki temel ilke: Farklı işlem yasağı 207 5.2.3 Zaman ve/veya Mekân Esnekliği İçeren Çalışma Modeline Geçişte İş Hukuku 208 5.2.3.1 Gönüllülük ilkesi– İşçinin rızası 208 5.2.3.2 Zaman ve/veya Mekân Esnekliği Modelinin Ücret ve Yan Haklara Etkisi 210 5.2.4 Zaman ve/veya Mekân Esnek Çalışma Modelinin İşleyişinde Karşılaşılan Sorunlar 211 5.2.4.1 Masrafların Karşılanması 211 5.2.4.2 İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinin Alınması 212 5.2.4.3 Esnek Çalışmanın İzlenmesi ve İşçinin Özel Hayatının Korunması 213 5.3 Gelecek Çalışma Yaşamı Senaryoları, Psikolojik İyi Oluş ve Örgütsel Dayanıklılık 214 5.4 İş Lehine Dengede Kayma ve İş ve Özel Yaşam Karşılıklı Zenginleştirme 220 5.5 Esnek Çalışma Ekosistemi, Psikososyal Unsurları, Esnek Çalışma Bağlamında Psikososyal Risk Değerlendirmesi ve Çalışma Yaşamı Kalitesi 222 5.6 Projenin Literatüre ve Sahaya Katkısı 228 5.7 Gelecek Çalışmalar 229 5.8 Kısıtlılıklar 231 5.9 Sonuç ve Öneriler 232 REFERANSLAR 234 EKLER LİSTESİ 257 EK 1: “Zaman ve/veya Mekan Esnekliğiyle Çalışma” Standart Metni 259 | en_US |
dc.fullTextLevel | Full Text | en_US |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11411/4495 | |
dc.indekslendigikaynak | TR-Dizin | en_US |
dc.language.iso | tr | en_US |
dc.national | National | en_US |
dc.publisher | TÜBİTAK | en_US |
dc.relation.publicationcategory | Diğer | en_US |
dc.relation.tubitak | 1001- SOBAG COVID-19 ÇAĞRISI | en_US |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | en_US |
dc.subject | Esnek Çalışma | en_US |
dc.subject | Zaman Esnekliği | en_US |
dc.subject | Mekân Esnekliği | en_US |
dc.subject | Yönetim Standardı | en_US |
dc.subject | Psikolojik İyi Oluş | en_US |
dc.subject | Örgütsel Dayanıklılık | en_US |
dc.subject | Flexible Work | en_US |
dc.subject | Time Flexibility | en_US |
dc.subject | Space Flexibility | en_US |
dc.subject | Management Standard | en_US |
dc.subject | Psychological Well-being | en_US |
dc.subject | Organizational Resilience | en_US |
dc.title | Esnek çalışma yönetim sistemi standartları geliştirme projesi: iş sürekliliğini ve çalışan psikolojik iyi oluşunu destekleyici uygulamalar | |
dc.type | Project |
Dosyalar
Orijinal paket
1 - 1 / 1
Yükleniyor...
- İsim:
- Esnek çalışma yönetim sistemi standartları geliştirme projesi iş sürekliliğini ve çalışan psikolojik iyi oluşunu destekleyici uygulamalar.pdf
- Boyut:
- 7.68 MB
- Biçim:
- Adobe Portable Document Format
- Açıklama:
Lisans paketi
1 - 1 / 1
Küçük Resim Yok
- İsim:
- license.txt
- Boyut:
- 1.71 KB
- Biçim:
- Item-specific license agreed upon to submission
- Açıklama: