Avrupa Birliği ve Türkiye rekabet hukukunda alıcı gücü ve alıcı gücüne yönelik rekabet politikası tasarımı
Yükleniyor...
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
İstanbul Bilgi Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
ÖZET: Bugün önemli rekabet hukuku sistemlerinde yaygın olarak benimsenen rekabet politikası, büyük ölçüde sağlayıcının yüksek pazar gücüne odaklanır ve piyasadaki rekabetin korunması için öncelikli hedeflerini, sağlayıcının rekabete aykırı davranışlarının tespit edilmesi ve bunların cezalandırılması olarak belirler. Yine aynı geleneksel yaklaşım, alıcının yüksek pazar(lık) gücünün, sağlayıcının pazar gücünü dengeleyeceğini; bu sayede üst pazarda rekabeti artıracağını ve dolayısıyla fiyatlarda düşüş gibi tüketici yararına sonuçlar doğuracağını kabul eder. Hal böyleyken alıcı konumundaki teşebbüsün pazar gücü (alıcı gücü), rekabet politikasının ana odaklarından biri olarak kabul edilmez. Bugün geldiğimiz nokta -özellikle organize perakende sektöründe yüksek pazar gücüne sahip alıcıların ortaya çıkmasıyla ve dağıtım sisteminde meydana gelen radikal dönüşümle birlikte- güçlü alıcıların piyasadaki etkisinin zaman zaman geleneksel varsayımla çelişebildiğini; alıcının yüksek pazar gücünün hem tüketiciler hem de küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerinde olumsuz etkileri olabildiğini göstermektedir. Yukarıda belirttiğimiz çerçevede bu çalışmada özetle; (i) alıcı gücünün tanımı ve kaynakları (ii) alıcı gücünün ekonomik etkinlik üzerindeki etkileri (iii) alıcıların dahil olduğu rekabet analizlerinde ilgili pazarın nasıl belirleneceği (iv) alıcının pazar gücünün nasıl belirleneceği (v) alıcının potansiyel rekabeti sınırlayıcı davranışları ve bu davranışlara ilişkin zarar teorileri ve bunların yanında (vi) alıcı gücünden doğan sorunların tespit edilmesi ve çözülmesi için tüketici refahına ve yoğun iktisadi analize dayanan rekabet politikasında bir değişiklik gerekip gerekmediği (vii) şayet geleneksel ölçütlerden ve müdahale araçlarından bir ayrışma gerekiyorsa uygun politika araçlarının neler olabileceği ve son bölümde de önceki bölümlerdeki tartışmaları somutlaştırmak adına (viii) Türkiye’de alıcı gücü tartışmalarının merkezindeki sektör olan hızlı tüketim malları perakendeciliği pazarının yapısı (ix) Rekabet Kurumu’nun sektör raporları ve Rekabet Kurulu kararları kapsamında bu pazardaki rekabet hukuku sorunları ele alınmakta ve son olarak (x) söz konusu rekabet hukuku problemlerine yönelik politika önerilerimize yer verilmektedir.
ABSTRACT: Conventional competition policy largely focuses on sellers’ market power and sets its primary objectives for the protection of competition as detecting and penalizing the sellers’ anti-competitive behavior. Again, the same conventional approach assumes that the high market power (or bargaining power) of the buyers will countervail the market power of the sellers; by this mean it will increase competition in the upstream market and therefore will result in decrease in prices and benefit consumers. And yet, the buyers’ market power is not considered as one of the main focuses of the competition policy. However, today especially with the emergence of buyers with high market power in the organized retail sector and the radical transformation that has taken place in the distribution chain- shows that the impact of buyer power on the market can sometimes contradict the conventional assumption and buyer power may have negative effects on both consumers and small and medium-sized producers and suppliers. Under this framework, in this study we aim to analyze; (i) definition and sources of buyer power (ii) effects of buyer power on economic efficiency (iii) market definition in buyer power cases (iv) buyer market power assessment (v) potential anti-competitive behaviors of the buyers and how to address these behaviors under the EU and Turkish competition laws (vi) whether a change in competition policy is required to identify and address the problems arising from buyer power (vii) what would be the appropriate policy tools if a separation from traditional criteria and intervention tools is required (viii) and as a case study, the structure of the fast-moving consumer goods retail market which is the sector at the center of the buyer power debates in Turkey (ix) the competition law problems in this sector and finally (x) our policy proposals for the competition concerns arising from buyer power in this sector.
ABSTRACT: Conventional competition policy largely focuses on sellers’ market power and sets its primary objectives for the protection of competition as detecting and penalizing the sellers’ anti-competitive behavior. Again, the same conventional approach assumes that the high market power (or bargaining power) of the buyers will countervail the market power of the sellers; by this mean it will increase competition in the upstream market and therefore will result in decrease in prices and benefit consumers. And yet, the buyers’ market power is not considered as one of the main focuses of the competition policy. However, today especially with the emergence of buyers with high market power in the organized retail sector and the radical transformation that has taken place in the distribution chain- shows that the impact of buyer power on the market can sometimes contradict the conventional assumption and buyer power may have negative effects on both consumers and small and medium-sized producers and suppliers. Under this framework, in this study we aim to analyze; (i) definition and sources of buyer power (ii) effects of buyer power on economic efficiency (iii) market definition in buyer power cases (iv) buyer market power assessment (v) potential anti-competitive behaviors of the buyers and how to address these behaviors under the EU and Turkish competition laws (vi) whether a change in competition policy is required to identify and address the problems arising from buyer power (vii) what would be the appropriate policy tools if a separation from traditional criteria and intervention tools is required (viii) and as a case study, the structure of the fast-moving consumer goods retail market which is the sector at the center of the buyer power debates in Turkey (ix) the competition law problems in this sector and finally (x) our policy proposals for the competition concerns arising from buyer power in this sector.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Alıcı Gücü, Rekabet Hukuku, Alıcının Pazarlık Gücü, Monopson, HTM Perakendeciliği, Buyer Power, Competition Law, Bargaining Buyer Power, Monopsony, FMCG Retailing
