Yükseköğretimin Çevresel Koşullarının Değerlendirilmesi: Porter'ın Beş Güç Modelini Kullanarak Teorik Bir Yaklaşım
Küçük Resim Yok
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Yükseköğretime artan talep ve beraberinde getirdiği değişim ve rekabet süreci birçok çalışmaya konu olmuştur. Rekabet denildiğinde akla gelen en önemli isimlerden birisi de Porter'dır. Onun beş güç modelinde, "sektöre yeni girenlerin karşılaşacağı engeller, ikame ürünlerin tehdidi, alıcıların pazarlık gücü, tedarikçilerin pazarlık gücü ve firmalar arasındaki rekabet unsuru" olarak adlandırılan beş faktör, bir endüstri alanının dış çevre koşullarından kaynaklanan fırsatları ve tehditleri anlamak için kullanılır. Beş güç modeli, bir endüstri alanındaki kârlılık düzeyini ve rekabet yoğunluğunu belirlemek için analitik bir araç olarak sıklıkla kullanılmıştır. Böylelikle yöneticiler rekabet güçlerine karşı kurumları için strateji geliştirme ve kendilerini savunma yollarını keşfetme imkânına sahip olmuşlardır. Literatürde, bu model ile ilgili farklı sektörlerde çok sayıda çalışma karşımıza çıkmasına rağmen, yükseköğretim alanının kârlılık ve rekabet faktörleriyle birlikte bir sektör olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğine dair yaşanan kararsızlık yüzünden, teorinin bu alan ile ilgili uygulamalarına çok da fazla rastlanamamaktadır. Özellikle bizim ülkemizde, yükseköğretimin bir sektör olarak görülmesi fikrinin batıya kıyasla daha tartışmaya açık bir husus olması, konuyla ilgili bir çalışmaya rastlayamamamızı açıklar bir sebep olarak görülebilir. Bu makalede, ilgili literatür çerçevesinde, beş güç modeli yükseköğretim alanı ile bağlantılı bir şekilde ele alınacak, sonrasında bu çerçevede ortaya konulan faktörler ve değerlendirmeler Türk yükseköğretiminin dış çevre koşulları ile ilişkilendirilmeye çalışılacaktır. Elde konuyla ilgili derli toplu kaynaklar ve yeterli veriler olmadığından, Türk yükseköğretim alanı ile olan ilişkilendirme çok detaylı yapılmayacak, yükseköğretim alanına yönelik dış çevre koşullarından gelebilecek tehdit ve fırsatları görebilmek için genel bir yaklaşım elde edilmeye çalışılacaktır. Çalışma ile ortaya konulan bu teorik alt yapının politikacılara, üniversite yöneticilerine ve akademisyenlere farklı bir bakış açısı kazandırmasının yanı sıra ileride Türk yükseköğretim alanının sunduğu fırsat ve tehditleri analiz etmek ve uygun stratejiler geliştirmek için yapılacak olan araştırmalara vizyon sağlaması ve temel oluşturması da umut edilmektedir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Yükseköğretim ve Bilim Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
7
Sayı
2
