Anonim şirketlerde eş zamanlı sermaye azaltımı ve artırımı yapılması

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 473’üncü maddesinde zımnen düzenlenen eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemi Türk hukukunda ikincil mevzuat hükümleri ile detaylandırılmıştır. Ticaret Sicil Yönetmeliği, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 376. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ve VII-128.1 sayılı Pay Tebliği ile şirketlerin eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemini hangi amaçla ve usulle uygulayabilecekleri düzenlenmiştir. Ancak şirketlerin, eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemini uygulaması sadece mevzuat hükümleri ile sayılan hallerle sınırlı değildir. Eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemi aynı genel kurulda şirketin sermayesinin azaltılıp artırılmasını ifade etmektedir. Bu işlem çoğunlukla TTK m. 376/2 kapsamında sermayesinin ve kanuni yedek akçelerinin toplamının üçte ikisini kaybetmiş şirketler tarafından iyileştirici tedbir yöntemi olarak uygulanmaktadır. Ayrıca kısmi bölünme işlemi sonucunda, malvarlığının bir kısmını devreden şirketler, üç aylık taahhüt süresinden tasarruf etmek amacıyla da eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemini gerçekleştirebilirler. Halka açık anonim şirketler ise bilançolarını mevzuata uygun hale getirmek ve azınlık pay sahiplerini ortaklıktan çıkarmak gibi amaçlar nedeniyle eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işlemini gerçekleştirebilirler. Çalışmamızda eş zamanlı sermaye azaltım ve artırımıyla ilgili mevzuat hükümleri ve doktrinsel tartışmalar ele alınmıştır. Bu kapsamda şirketin hangi uygulama alanlarında bu işlemi gerçekleştirdiği, hangi nisaplar ile karar alabileceği, hangi tutarda bir sermaye azaltım ve artırım işlemi yapabileceği, sermaye olarak taahhüt edilebilecek unsurların neler olduğu gibi temel konularda yapılan doktrinsel tartışmalara yer verilerek tarafımızca ilgili konular üzerinde çözüm önerileri sunulmuştur. Son bölümde ise eş zamanlı sermaye azaltım ve artırım işleminin usulü aşamalar halinde açıklanmıştır.