Human Rights Law Research Center
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Dikotomiden simbiyotiğe: nasıl direnilmektedir?(Mülkiye Dergisi, 2015) Erol, ÖzgürÖZET: Foucault’un iktidar analitiği ve direnme anlayışı o hayattayken de, sonrasında da birçok eleştiriye muhatap olur. Eleştirilerin ana izleği Foucault’un nihilizmi ve mevcut düzene alternatif getirmediği üzerinde yoğunlaşır. Bu eleştirilere yanıt geliştirme çabasına girişmeksizin, ilkin Foucault teorisinde “direnme” nosyonunu ve muhalif politik-etik pratikler açısından ürettiği yorum alanını incelemek gerekir. Ki bu da kaçınılmaz olarak Nietzsche felsefesine bağlanmaktadır. Foucault’da iktidarı yönetim modeli bağlamındaki tanımıyla düşünürsek, iktidar eylemi, başkalarının eylemleri üzerinde eylemde bulunma kipi ise; direnme eylemi de o “başkalarının” özeylemlilikteki ısrar ve yaratıcılık gücü, bazı durumlarda yönetme kipliğine karşı durma, yönetilemezlik bölgeleri oluşturma ya da bazı durumlarda o eylemi dönüştürme ya da devralma adına geliştirilmiş her tür dinamizmdir diyebiliriz. Biraz daha ötede, Foucault’a göre direniş, iktidar ilişkisi dinamiğinin anahtar kavramıdır, eğer direniş olmasa iktidar ilişkileri de olmazdı. Bundan, direnmelerin, Foucault teorisindeki kurucu rolü dolayısıyla iktidarın türevi ya da eklentisine dönüştürülemeyeceği anlamı çıkar. Direnmelerin iktidara dışsal olmayışından, yani iktidar-direniş iç içeliğinden bazı kuramsal sonuçlara ulaşılır. Bu sonuçlardan en önemlisi, iktidar ve direnme güçlerinin iç içe geçmişliğinin, iktidar ve direnme arasında simbiyotik bir ilişki inşa ettiğidir ve bu ilişkide karşılıklı etkileşim, birbirini dönüştürme, sürece aktif müdahale her zaman mümkündür. İktidar-direniş içiçeliğine dair kuramsal tespitler kaçınılmaz olarak “Nasıl Direnilmektedir?” sorusuna bağlanacaktır. “İktidar-karşı-iktidar döngüselliğine düşmeyecek, iktidar güçleri ile simetrik bir düzleme yerleştirilemeyecek, asimetrik bir direnme mümkün müdür ya da nasıl mümkündür” sorusunun olası yanıtları direnmelerin güncel örnekleri ve ortaklaşan özellikleri üzerinden irdelenmelidir. Adorno ve Horkheimer’ın Odysseus örneğinde hukuki sözleşme tipi olarak analiz ettiği anlatı, bir kez de direnmenin karşı-iktidara dönüşme eğilimi/kapasitesi açısından incelenecektir. Günümüzde sınıf mücadelesine ya da ulusal kurtuluş mücadelelerinin yekpareliğine indirgenemeyecek çokluk ve yaygınlıkta direnme hareketlerinin varoluşu söz konusu: Feministler, LGBT hareketleri, çocuklar ya da engellilerin maruz kaldıkları türden ayrımcılık tiplerine karşı mücadeleler, ekoloji hareketleri, etnik-dinsel-mezhepsel yapıların kültürel ve kolektif hak mücadeleleri, eğitim, sağlık ve adalet sistemini kökten sorgulayan düşünce hareketleri, sınır-ötesi mücadele kuruluşları ve daha pek çoğu. Bu mücadelelerin eski tip savaşımlardan farklılaşan ortak özellikleri nelerdir? Bu mücadelelerin iktidardan talep etme oyunuyla kurdukları yeni ilişki; merkezsiz ve sınır-aşırı karakterleri; en yakın iktidar odağını hedef almaları; iktidar etkilerini ve bilgiiktidar eklemlenmesini sorgulamaları; yönetme ve yönetilme meselesine yaklaşımları; direnişler içerisinde yaşam ve birey konumlarının sorgulanması… Yazı içerisinde analiz edilen temel özellikler bunlardır. Yeni mücadele ve isyan tiplerinin bu ve benzeri özellikleri Gezi, Tahrir, Rojava gibi örnekler dâhilinde ve toplumsallık içerisinde değerlendirilecektir.Öğe Temel hak ve hürriyetlerin geliştirilmesi amacıyla çeşitli kanunlarda değişiklik yapılmasına dair Kanun Tasarısı'na ilişkin değerlendirme raporu(İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2014-02)İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan Temel Hak ve Hürriyetlerin Geliştirilmesi Amacıyla Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı’na ilişkin Değerlendirme Raporunda, uluslararası insan hakları standartları bağlamında Tasarı’da yer alan değişiklik önerileri incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde Raporda, Tasarı’ya konu mevzuat ve Tasarı’da yer alan değişiklik önerilerinin uluslararası standartlara uygun olup olmadığı değerlendirilerek bazı önerilere yer verilmiştir. Raporda, Tasarı’da yer alan her madde bakımından öncelikte Tasarı ile değiştirilmesi öngörülen yasa maddesine sonrasında Tasarı’daki ilgili maddeye ve madde gerekçesine yer verilmiştir. Yürürlükte olan yasal düzenleme, Tasarı’daki değişiklik önerisi ve önerinin gerekçesini takiben bu değişikliğin uluslararası insan hakları standartlarına uygunluğuna dair bir değerlendirmeye yer verilmiştir.Öğe Report submitted to the United Nations Special Rapporteur on the responsibilities of subnational governments with respect to the right to adequate housing(İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2014-10)[Abstract Not Available]Öğe Report submitted to the UN Human Rights Council Advisory Committee on the role of local government in the promotion and protection of Human Rights(İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2014-04)[Abstract Not Available]Öğe Bireysel başvuru kararlarının icrası: Eski alışkanlıklar, yeni sorunlar Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru usulünün ilk dört yılına dair bir değerlendirme(İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2017-07) Karan, Ulaşİstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından, Hollanda Kraliyeti Türkiye Büyükelçiliği Matra Programı’nın desteğiyle gerçekleştirilen ve Yrd. Doç. Dr. Ulaş Karan koordinatörlüğünde yürütülen “Anayasa Mahkemesi'nin Bireysel Başvuru Kararlarının İzlenmesi Yoluyla Bireysel Başvuru Usulünün Güçlendirilmesi” başlıklı araştırmanın sonuçlarını içeren bu raporda, Anayasa Mahkemesi'nin bireysel başvuru usulünün ilk dört yılında verdiği kararların diğer yargı organlarınca ve idari makamlarca yerine getirilip getirilmediği ve bu konuda ne gibi sorunların yaşandığı tespit edildi. Elde edilen veriler sonucunda Anayasa Mahkemesi’ne ve diğer aktörlere yönelik bireysel başvuru usulüne dair bir izleme usulü geliştirilmesine ilişkin bir dizi öneri ortaya konuldu. Rapor, Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarının icrası üzerine Türkiye’de gerçekleştirilen ilk ampirik araştırma niteliğini taşıyor. Araştırma ile Anayasa Mahkemesi kararlarının izlenmesi sürecinde rol üstlenebilecek aktörlerin teşvik edilmesi ve böylelikle bireysel başvuru usulünün insan hakları standartlarının yükseltilmesine katkı sunması amaçlanmış olup çalışmada bireysel başvuru usulüne dair bir izleme usulünün geliştirilmesine ilişkin ortaya konulan öneriler Anayasa Mahkemesi, TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Kamu Denetçiliği Kurumu gibi resmi kurumlar ile insan haklarının korunması alanında çalışan akademik kurumlar, akademisyenler ve insan hakları örgütleri ile paylaşılacaktır. Bu rapor İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Hollanda Krallığı Türkiye Büyükelçiliği'nin Matra Programı desteğiyle yürütülen “Anayasa Mahkemesi Kararlarının İzlenmesi Yoluyla Bireysel Başvuru Usulünün Güçlendirilmesi” başlıklı proje kapsamında hazırlanmıştır. Bu yayında dile getirilen görüşler raporun yazarına aittir ve hiçbir şekilde Hollanda Kraliyeti Türkiye Büyükelçiliği’nin veya İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin görüşlerini yansıtmamaktadır.
