PhD in Public Law
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Güncel Gönderiler
Öğe Sürdürülebilirlik döneminde gelişme hakkı(İstanbul Bilgi Üniversitesi, 2021) Odabaşı, Nazım Sinan; Çataloluk, GökçeÖZET: Gelişme hakkının temellerinin ortaya konulduğu 1986 Bildirisi, BM çalışmalarında türünün en çok atıfta bulunulan belgeleri arasında yer alırken, tüm insan haklarının yaşama geçirilmesini öngören gelişme süreci düşüncesi, İnsani Gelişme Endeksi'nde yankısını bulmuştur. Ancak neoliberalizmin egemen ekonomi modeli hâline gelmesiyle, bu etkinliğini yitirmiştir. Gelişmekte olan ülkelerle gelişmiş ülkeler arasındaki yasal tartışma, birincisinin 1986 Bildirisi'ni yasal bağlayıcılığı olan bir standarda dönüştürme çabası ve ikincisinin, hakkı yumuşak hukuk alanına sınırlaması isteği ekseninde, uzun zamandır tıkanmış durumdadır. Söz konusu engellere rağmen gelişme hakkı, özellikle iki karakteristik niteliği sayesinde, sürdürülebilir gelişme bağlamında anahtar rol oynayabilecek potansiyeli taşımaktadır. Bunlardan birincisi, eşitlikçi ve adil bir uluslararası ekonomik düzen öngörmesi, ikincisiyse gelişmeyi, bireyler ve halkarın yalnızca sonuçlarından yararlanmayıp, aynı zamanda aktif olarak katıldıkları bir süreç olarak tanımlamasıdır. Diğer yandan, uluslararası ekonominin gelişme süreci açısından elverişsiz atmosferi ve kâr amaçlı, insan merkezci gelişme modelleri, zorlayıcı meseleler olmaya devam etmektedir. Her şeye rağmen farklı coğrafyalardaki yargı yorumları, politik veya yasal aktivizm ve bazı üretim ve tüketim pratikleri, sürdürülebilirliğe doğru bir eğilim olduğunu göstermektedir. Uluslararası ilişkilerde çok kutupluluğun ön plana çıkmasıysa, kurumsal reformlar için kolaylaştırıcı bir işlev görebilecektir. Gelişme hakkının yenilenmiş bir yorumu da, günümüzün ve geleceğin ihtiyaçları arasındaki açının kapanmasına katkı sağlayabilir.
